Thương hiệu đặc sản địa phương và những trở ngại cần khắc phục

Những năm gần đây, nhiều đặc sản địa phương đã được người tiêu dùng biết đến và yêu thích rộng rãi như: bưởi Phúc Trạch (Hà Tĩnh), bưởi Da Xanh (Bến Tre), bưởi Năm Roi (Hậu Giang), vú sữa Lò Rèn- Vĩnh Kim (Tiền Giang), gạo Tám xoan Hải Hậu (Nam Định), chè Shan Tuyết (Sơn La), vải thiều Thanh Hà (Hải Dương)… Nhiều đặc sản địa phương đã bước đầu khẳng định chất lượng, uy tín và đang từng bước xây dựng thương hiệu đặc sản địa phương riêng. 

Nhiều địa phương cũng đang tích cực đẩy mạnh xây dựng thương hiệu cho các đặc sản của mình dưới hình thức xây dựng và phát triển thương hiệu: nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể, dấu nhân chứng, chỉ dẫn địa lý. Các địa phương cũng đang nhận được sự hỗ trợ tích cực từ các tổ chức quần chúng, cơ quan quản lý nhà nước và Chính phủ thông qua các chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ cho doanh nghiệp và địa phương. Tuy nhiên, việc xây dựng thương hiệu cho các đặc sản địa phương hiện đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Để hiểu rõ hơn mời quý vị đọc bài viết sau đây của công ty Luật VN chúng tôi!

Nếu quý khách hàng có câu hỏi vui lòng liên hệ với Luật VN qua số hotline/zalo: 076 338 7788. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí.

1. Lợi ích của việc xây dựng thương hiệu đặc sản địa phương:

Đặc sản địa phương cũng là:

• Sản phẩm hàng hóa và do đó cũng bị ảnh hưởng bởi luật cạnh tranh và cung cầu. Để tồn tại và phát triển, hàng hóa đặc sản địa phương cần được tạo ra, bảo tồn và nâng cao giá trị cạnh tranh cũng như giá trị gia tăng. Giá trị cạnh tranh ở đây là đặc điểm và chất lượng của sản phẩm, cam kết của nhà sản xuất và doanh nghiệp với người tiêu dùng về uy tín, chất lượng và sự an toàn của sản phẩm, trong khi giá trị gia tăng là các dịch vụ và giá trị vượt quá giá trị cơ bản mà khách hàng đang nhận được khi mua sản phẩm. Ví dụ như dịch vụ tận nhà, tư vấn bán hàng, v.v.

Xây dựng thương hiệu là:

• Một cách để mọi người tạo ra, bảo tồn và phát triển những giá trị đó, hay nói cách khác, để giúp các sản phẩm đặc sản địa phương cạnh tranh và có chỗ đứng trên thị trường. Đồng thời, người dân phải nâng cao kiến thức về nông nghiệp nông thôn, quy trình canh tác, lựa chọn giống, sản xuất, bảo quản, tiếp thị sản phẩm, quản lý bán hàng.., tìm hiểu cách áp dụng khoa học công nghệ tiến bộ vào nông nghiệp, tiến hành đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý để tránh vi phạm… Đây cũng là cơ sở để bảo vệ và phát triển các sản phẩm “đặc sản” của riêng mình.

Một ví dụ về thương hiệu tốt là:

• Trường hợp của sữa mẹ Lò Rèn – Vĩnh Kim. Sau khi sản phẩm này được Hợp tác xã Vú sữa Lò Rèn – Vĩnh Kim đăng ký nhãn hiệu tập thể, áp dụng quy trình trồng, bón phân và thu hoạch theo tiêu chuẩn GlobalGAP, đồng thời tiến hành các hoạt động tiếp thị cho sản phẩm, sản phẩm vú sữa Lò Rèn – Vĩnh Kim được bán với giá từ 30.000-40.000 đồng/trái trong khi hàng “cẩu thả” được bán với giá chỉ 70.000-100.000 đồng/chục, gồm 14 quả, hàng nhất, hàng nhì, giá chỉ khoảng 50.000-55.000 đồng/kg, trong khi hàng “thiếu”, hàng “đạn” và các nhà vườn vận chuyển ra thị trường chỉ bán được 10.000 đồng/chục. Sản phẩm vú sữa Lò Rèn – Vĩnh Kim được bán tại nhiều siêu thị và xuất khẩu sang một số thị trường ở Mỹ, Anh, Đức, Hà Lan và Đan Mạch.

Như vậy, có thể kết luận rằng, khi sản phẩm có uy tín và thương hiệu, giá trị của sản phẩm sẽ tăng lên rất nhiều, giúp nông dân tăng thu nhập và tin tưởng vào việc trồng các sản phẩm Thương hiệu đặc sản địa phương. 

2. Các vấn đề và gợi ý trong việc xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương

Thời gian qua tại nhiều địa phương trong cả nước, người dân đã tiến hành khảo sát tiềm năng, thế mạnh của các sản phẩm địa phương có giá trị, có thể coi là “đặc sản địa phương” để tập trung làm thương hiệu. Đồng thời, thực hiện đăng ký và xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, chỉ dẫn địa lý trong nước và một số nước trên thế giới. Đây là tiền đề cho việc xây dựng thương hiệu hàng hóa đặc sản địa phương.

Tuy nhiên trên thực tế vẫn có một số khó khăn gặp phải khi xây dựng Thương hiệu, như là: 

Khó khăn thứ nhất xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương:

• Việc thực hiện đăng ký nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý này mất khá nhiều thời gian. Cần lưu ý rằng đối với các đặc sản địa phương, việc đăng ký chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu theo các chương trình hỗ trợ của Nhà nước thường phức tạp, tốn kém, mất thời gian và đôi khi gây bực bội, gây khó khăn cho người dân.
• Ví dụ, để xây dựng thương hiệu tập thể “Bánh chưng Bờ Đậu”, Ủy ban nhân dân các xã Sơn Cẩm và Cổ Lũng, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên phải thực hiện rất nhiều công việc từ việc tổ chức hội thảo, điều tra, khảo sát, phân tích, đánh giá, thiết kế logo, soạn thảo quy chế…. trong khi để làm thủ tục đăng ký nhãn hiệu chứng nhận, chỉ cần các giấy tờ sau: tờ khai tờ và quy định về quản lý, sử dụng nhãn hiệu tập thể; danh sách thành viên tham gia nhãn hiệu tập thể, quyết định ban hành quy chế quản lý, sử dụng nhãn hiệu tập thể; mẫu nhãn hiệu.
• Do đó, có thể thấy nhiều công việc như điều tra, khảo sát, đánh giá, phân tích mẫu sản phẩm… là không cần thiết, và kinh phí cho các công trình này nên được sử dụng để đảm bảo và cải thiện chất lượng sản phẩm cao trong quá trình hoạt động Thương hiệu đặc sản địa phương

Khó khăn thứ hai xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương:

• Đặc sản địa phương ở Việt Nam chỉ được trồng và sản xuất ở quy mô nhỏ, nguồn giống cây trồng, vật nuôi thiếu kiểm soát và định hướng, quá trình sản xuất phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm và phong tục tập quán; công nghệ thu hoạch, chế biến và bảo quản sau thu hoạch còn thô sơ; Ứng dụng khoa học trong sản xuất, chế biến nông sản chưa nhiều, dẫn đến chất lượng không thống nhất, không ổn định. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của sản phẩm, dẫn đến các thương hiệu đặc sản địa phương khó duy trì.
• Do đó, để chuyển từ nông sản sang hàng hóa nông sản, người sản xuất, nông dân cần chủ động tạo mối liên kết trong sản xuất, hình thành các tổ chức hội, tổ chức tập thể của người sản xuất. Thông qua các tổ chức liên kết này, việc thực hiện công tác chăn nuôi, áp dụng trồng, thu hoạch, bảo quản, quy trình quản lý, quy trình kỹ thuật và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới đồng bộ, hiệu quả, đảm bảo tính đồng đều, chất lượng sản phẩm.
• Đồng thời, thông qua các tổ chức tập thể này, việc nâng cao nhận thức và nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu cho các đặc sản địa phương trở nên có ý nghĩa và hiệu quả, giúp người dân chủ động và tích cực tham gia vào công tác xây dựng thương hiệu.

Khó khăn thứ ba xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương:

• Tìm kiếm “đầu ra” cho sản phẩm. Hiện nay, nhiều sản phẩm đặc sản đã được đầu tư bài bản, từ chọn giống, trồng trọt, thu hoạch đến đăng ký quyền lợi. quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu liên kết, chỉ dẫn địa lý và xúc tiến thương mại, nhưng vẫn khó tìm đầu ra cho sản phẩm. Đối với người dân, cần gắn kết chặt chẽ người dân (sản xuất) với doanh nghiệp/thương nhân, chính quyền địa phương và các tổ chức ổn định, giúp nông dân yên tâm sản xuất hình thành Thương hiệu đặc sản địa phương.

Khó khăn thứ tư về xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương:

• Vấn đề hiện nay là công tác truyền thông, quảng bá sản phẩm chưa được đầu tư nhiều. Do đó, chính quyền địa phương và các tổ chức quần chúng cần giúp người dân tổ chức các sự kiện về nông nghiệp và đặc sản địa phương như lễ hội, hội nghị, hội thảo, sản xuất các chương trình phát thanh, truyền hình nông nghiệp. công nghiệp, hỗ trợ truyền thông và tiếp thị cho các đặc sản địa phương. Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam… cần hỗ trợ, cung cấp thông tin về tình hình thị trường nước ngoài, trong đó có giới thiệu, tư vấn, hỗ trợ tham gia các chương trình xúc tiến thương mại quốc tế, hợp tác, đầu tư cho đặc sản Việt Nam.

Khó khăn thứ năm về xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương:

• Một khó khăn đáng kể khác là kiến thức về pháp luật, về xây dựng thương hiệu và quản lý thương hiệu ở các địa phương còn rất hạn chế, dẫn đến việc thực hiện các nhiệm vụ thường kéo dài, chồng chéo, đa nhiệm tỏ ra không thực tế và hiệu quả. Do đó, cần có các công ty tư vấn hỗ trợ, tư vấn cho địa phương xây dựng thương hiệu cho đặc sản địa phương.

3. Triển vọng của việc xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương

Trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển sở hữu trí tuệ, trong đó có nội dung hỗ trợ tổ chức và triển khai các hoạt động khai thác và nâng cao giá trị sở hữu trí tuệ, bao gồm:

• Tổ chức và triển khai các hoạt động, chương trình quảng bá, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ được bảo hộ sở hữu trí tuệ nhằm khai thác và nâng cao giá trị sở hữu trí tuệ;
• Ưu tiên hỗ trợ khai thác và phát triển các giá trị chỉ dẫn địa lý của cộng đồng, địa phương và các sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu;
• Hỗ trợ nghiên cứu và áp dụng các biện pháp và quy trình quản lý sản phẩm nhằm tạo sự ổn định và nâng cao giá trị của các sản phẩm được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ;
• Hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật, kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ mới để quản lý, nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của sản phẩm được bảo hộ sở hữu trí tuệ.

Đây là cơ hội lớn để hỗ trợ các địa phương tiếp tục xây dựng thương hiệu cho đặc sản địa phương mình.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về những kinh nghiệm khi quý khách hàng muốn xây dựng Thương hiệu đặc sản địa phương. Nếu quý khách hàng có câu hỏi vui lòng liên hệ với Luật VN qua số hotline/zalo: 076 338 7788.  Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho quý khách miễn phí.